.

عبدالحسین خسروپناه

عبدالحسین خسروپناه مجتهد و فیلسوف علوم انسانی و مدرس خارج فقه نظام ولایی و سیاسی در حوزه علمیه قم و نویسنده کتابها و مقالات فلسفی و کلامی و فقهی و مدرس علوم اسلامی در دانشگاه ها و دریافت کننده جایزه بین المللی علوم انسانی اسلامی
 

با توجه به اصل تشکیک وجود، وجود مخلوقات و کمالاتشان عین وابستگی به وجود خداوند است. از طرفی انسان اراده را با علم حضوری در درون خویش می یابد. جمع دو مطلب بالا این می شود که انسان اراده می کند به اذن الله. در حقیقت انسان آن چیزی را که خداوند می خواهد اراده می کند. در نتیجه انسان در افعال خود با تنها یک انتخاب که اراده الهی به آن تعلق گرفته رو به رو است. حال در چنین فضایی نظام تکلیفی و پاداش و جزاء چگونه متصور می شود؟

با توجه به اصل تشکیک وجود، وجود مخلوقات و کمالاتشان عین وابستگی به وجود خداوند است. از طرفی انسان اراده را با علم حضوری در درون خویش می یابد. جمع دو مطلب بالا این می شود که انسان اراده می کند به اذن الله. در حقیقت انسان آن چیزی را که خداوند می خواهد اراده می کند. در نتیجه انسان در افعال خود با تنها یک انتخاب که اراده الهی به آن تعلق گرفته رو به رو است. حال در چنین فضایی نظام تکلیفی و پاداش و جزاء چگونه متصور می شود؟

اراده انسان یا اختیار انسان به این معناست که تصمیم بر انجام یا ترک‌ کارها به آدمی وابسته است و لذا مسئول اعمالش خواهد بود و بر این اساس بعثت پیامبران و امر و نهی و ثواب و عقاب معنادار می‌شود لکن‌ همین اراده و اختیار را خدای سبحان لحظه به لحظه به آدمی عطا می‌کند و انسان در داشتن اختیار و اراده وابسته به حق است و استقلال در داشتن اراده ندارد و عطای الهی به شمار می‌آید پس خداوند اراده و اختیار را به انسان داده و انسان دارای اراده شده است لذا هم وابستگی معنادار خواهد بود و هم تکلیف‌مداری.

انتشار توسط:مهدی مصباحی