درآمدی بر معرفت شناسی نوصدرایی (2)
این اثر پیرامون رهیافت کلی «رئالیسم» یا «واقع گرایی» در معرفتشناسی بحث میکند که به اعتقاد مؤلف پذیرش آن با وجود امکان خطا، از اصول تفکر است؛ زیرا با افتادن در ورطه انکار واقعیت و شناخت آن بهطور مطلق، باب تفکر و تامل نظری بسته می شود. اما این اصل که در مقام عمل و ارتکاز ذهنی، زندگی همه انسانها را سامان داده، در مقام نظر مورد شبهات شکاکیت یا نسبیگرایی واقع شده و به نتایج معرفتی و غیرمعرفتی منجر شده است. علاوه بر این شبهات، در توضیح چگونگی واقعگرایی، رهیافتهای مختلف ارائه شده که تفاوت این مبانی در روششناسی علوم نمود مییابد. بنابراین تکلیف عقلی و نظری رئالیست- علاوه بر پاسخ به چالشهای مطرح از سوی شکاکان و نسبیگرایان آن است که با ارائه منظومهای معرفتی، کیفیت شناخت جهان واقع را تبیین نموده و چرایی و چگونگی وقوع خطا در اندیشه را توضیح دهد.
این کتاب در چهار فصل تدوین شده است؛ فصل اول با عنوان ملاک شناخت: در این محور که مقام ثبوت است، چند نظریه فلاسفه مسلمان درباب ملاک شناخت معرفی و تمایز آنها با مباحث مربوط در معرفتشناسی معاصر تبیین میشود.
معیار شناخت نیز عنوان فصل دوم این کتاب بوده که این محور در مقام اثبات است و در آن ابعاد بیشتری از مسأله «شاکلههای توجیه» در معرفت-شناسی نوصدرایی رونمایی شده و در نهایت با مباحث فلسفه تحلیلی در این مسأله مقایسهای صورت گرفته است. فایده عملی دو محور فوق، تطبیق یافتههای نظری بر راهها و روشهای تحصیل معرفت و تشخیص ملاکهای اعتبار است.
بنا به گزارش موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، فصل سوم کتاب با نام مبادی تحصیل معرفت به بحث از منابع، ابزارهای شناخت و عوامل وقوع خطا که از جمله مبادی روششناسی علوم و فلسفه روش تحقیق می پردازد و فصل پایانی با عنوان چالشهای واقعگرایی است که محورهای اصلی بحث از ارزش شناخت سه بخش پیشین بود اما فایده نظری ارائه مدلی معرفتی از رئالیسم، پاسخ به شبهات منکران واقعگرایی است که در این بخش مطرح شده.
گفتنی است، رئالیسم معرفتی در 464 صفحه، با شمارگان یک هزار نسخه از سوی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران به روی پیشخوان کتاب فروشی ها قرار گرفت.
سید جهاد
سلام علیکم.در حوزه معرفت،شناخت و… کتاب خوبی بود.باتشکر.ان شا الله خدا استاد خسرو پناه را حفظ فرماید.